martes, 23 de mayo de 2017

El libertino que bajó la poesía del salón a la calle

 
Manuel Maria Barbosa du Bocage
(Setúbal, 1765 - Lisboa, 1805)
Poeta neoclásico y máximo representante del arcadismo lusitano
 
GOZO FANTÁSTICO
 
Debalde um véu cioso, ó Nise, encobre
intactas perfeições ao meu desejo;
tudo o que escondes, tudo o que não vejo,
a mente audaz e alígera descobre;
 
por mais e mais que as centinelas dobre
a sisuda Modestia, o sério Pejo,
teus braços logro, teus encantos bejo,
por milagre da ideia afoita e nobre.
 
Inda que premio teu rigor me negué,
do pensamento a indómita porfia
ao mais doce prazer me deixa entregue;
 
que pode contra Amor a tiranía,
se as delícias, que a vista não consigue,
consegue a temerária fantasia!
 
GOZO FANTÁSTICO
 
Celoso velo en vano, oh Nise, encubre
tu intacta perfección a mi deseo;
cuanto tú escondes y cuanto no veo
mi mente audaz y alígera descubre;
 
por más y más que centinelas doble
tu púdica modestia a tal deseo,
tus brazos logro, tus encantos beso
en virtud de mi idea osada y noble.
 
Y aun cuando el premio tu rigor me niegue,
del pensamiento la tenaz porfía
al más dulce placer deja me entregue;
 
¡qué puede contra Amor la tiranía,
si las delicias, que a la vista prohíbe,
las logra la arriesgada fantasía!
 
 
"Head of a Nymph"
Sophie Gengembre Anderson
(París, Francia, 1823 - Falmouth, Cornwall, Inglaterra, 1923)
Pintora neoclásica
 
GLOSANDO EL MOTE "O MORTE PARA OS TRISTES É VENTURA"
 
Quem se vê maltratado e combatido
pelas cruéis angústias da indigencia,
quem sofre de inimigos a violencia,
quem geme de tiranos oprimido;
 
quem não pode, ultrajado e perseguido,
achar nos Céus, ou nos mortais, clemência,
quem chora finalmente a dura ausencia
de um bem que para sempre está perdido;
 
folgará de viver, quando não passa
nem um momento em paz, quando a amargura
o coraçao lhe arranca e despedaça?
 
Ah! Só debe agradar-lhe a sepultura,
que a vida para os tristes é desgraça,
"a morte para os tristes é ventura".
 
GLOSANDO LA SENTENCIA "LA MUERTE A LOS TRISTES ES VENTURA"
 
Quien se ve maltratado y combatido
por la angustia cruel de la indigencia,
quien sufre de enemigos la violencia,
quien gime por tiranos oprimido;
 
quien no puede, ultrajado y perseguido,
en el Cielo o la Tierra hallar clemencia,
quien llora finalmente la honda ausencia
de un bien que para siempre está perdido;
 
¿gozará de vivir, cuando no pasa
ni un momento de paz, si la amargura
el corazón le arranca y despedaza?
 
Sólo le agradará la sepultura,
que la vida a los tristes es desgracia
y "a los tristes la muerte les es ventura".
 
 
Bocage sufrió un naufragio como su admirado Luís de Camõens
 
(NÃO LAMENTES, OH NISE, O TEU ESTADO)
 
Não lamentes, ó Nise, o teu estado,
puta tem sido muita gente boa,
putíssimas fidalgas tem Lisboa,
milhões de vezes putas têm reinado.
 
Dido foi puta, e puta dum soldado,
Cleopatra por puta alcaça a coroa.
Tu, Lucrécia, com toda a tua proa
o teu cono não passa por honrado.
 
Essa da Rússia imperatriz famosa,
que inda há pouco morreu (diz a Gazeta)
entre mil porras expirou vaidosa.
 
Todas no mundo dão a sua greta,
não fiques pois, ó Nise, duvidosa,
que isto de virgo e honra é tudo peta.
 
 (NO TE QUEJES, OH NISE, DE TU ESTADO)
 
No te quejes, oh Nise, de tu estado,
pues que puta lo fue gente muy buena;
putas finas Lisboa da en cadena,
y mil veces las putas han reinado.
 
Dido fue puta, y puta de un soldado,
y Cleopatra fue puta coronada,
y ni tú, oh Lucrecia, tan loada
harás pasar tu coño por honrado.
 
La emperatriz de Rusia, tan famosa,
que hace poco murió (ved la Gaceta)
expiró entre mil pollas orgullosa;
 
y pues todas al mundo dan su grieta,
no te quejes, oh Nise mía, dudosa,
que esto del virgo y honra es cuchufleta.
 
 
Estatua del poeta en su ciudad natal de Setúbal
 
À MORTE GLORIOSA DO INSIGNE ALMIRANTE HORÁCIO NELSON
 
Sobre as ondas do túmido océano
impávido guerreiro, nauta ousado,
de valor e fortuna sempre armado,
venturoso se ostenta o herói britano.
 
Sem da morte temer a fúria, o dano,
entre as águas do Nilo celebrado,
depois do estreito Sunda ter pasado,
foi terror do Francés, do Castelhano.
 
Quilhas vinte rendendo ousado e forte,
seus días acabou, mas combatendo,
no fogo márcio, que preside à norte.
 
Louros ganando, a pátria defendendo,
cedeu da parca horrenda ao fero corte,
triunfando viveu, morreu vencendo.
 
A LA MUERTE GLORIOSA DEL INSIGNE ALMIRANTE HORACIO NELSON
 
En las olas del túmido océano
impávido guerrero, nauta osado,
de valor y fortuna siempre armado,
venturoso álzase el héroe britano.
 
Sin temer de la muerte la atroz mano,
y en las aguas del Nilo celebrado,
tras de Sonda el estrecho haber pasado,
fue terror del Francés y el Castellano.
 
Veinte quillas rindiendo osado y fuerte,
sus días acabó, mas combatiendo
bajo el fuego marcial contra la muerte;
 
lauros ganó su patria defendiendo,
y aunque acabó con él la Parca, inerte,
si triunfando vivió, murió venciendo.
 
[Poemas tomados de Barbosa du Bocage, Manuel Maria: Sonetos, sátiras y epístolas, (Antología poética), Madrid, Editorial Eneida, 2016, 1ª edición, (colección "Poesía para el tercer milenio"), (selección, traducción y prólogo de Carlos Clementson), pp. 198, pvp: 12'95 euros]
 
 
Manuel Maria Barbosa du Bocage fue el más audaz representante de la Ilustración poética lusitana con una vena erótica, satírica, ateísta y herética que le costó la persecución inquisitorial y la cárcel

No hay comentarios:

Publicar un comentario